Upływ terminu przedawnienia w dni wolne od pracy – czy art. 115 kc ma zastosowanie
W polskim systemie prawnym, zasada przedawnienia stanowi istotny element ochrony porządku prawnego i stabilności stosunków cywilnoprawnych. Przedawnienie oznacza upływ określonego czasu, po którym osoba nie może już dochodzić swoich roszczeń przed sądem. W kontekście przedawnienia, istotne jest również, w jaki sposób liczy się terminy przedawnienia i jak należy postępować w przypadku ich upływu w dni wolne od pracy, w tym dni ustawowo wolne od pracy. Warto zwrócić uwagę na uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 22 maja 2024 r. (III CZP 21/23), która wprowadza istotne wyjaśnienia dotyczące tej kwestii.
1. Podstawy prawne
Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego, przedawnienie roszczenia następuje po upływie określonego terminu, który w zależności od charakteru roszczenia może wynosić od 1 do 6 lat. Zasadniczo bieg terminu przedawnienia zaczyna się z chwilą, kiedy roszczenie staje się wymagalne, czyli gdy wierzyciel może skutecznie dochodzić swoich praw przed sądem.
Zgodnie z ogólną zasadą wynikającą z art. 115 Kodeksu cywilnego, jeżeli termin do wykonania jakiegokolwiek czynności procesowej lub zachowania, np. wniesienia pozwu lub zapłaty, przypada na dzień ustawowo wolny od pracy, termin ten ulega przesunięciu na pierwszy dzień roboczy po upływie dnia wolnego.
Mając na uwadze powyższe, w orzecznictwie powstały różne stanowiska wykładni czy art. 115 kc znajduje zastosowanie do liczenia upływu terminu przedawnienia i czy w takim przypadku jeśli jego koniec przypada na dzień ustawowo wolny od pracy (np. sobotę, niedzielę lub święto), wierzyciel nie traci swojej możliwości dochodzenia roszczenia.
2. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 22 maja 2024 r. III CZP 21/23
W dniu 22 maja 2024 r. Sąd Najwyższy w uchwale składu siedmiu sędziów o sygn. III CZP 21/23 odniósł się bezpośrednio do kwestii upływu terminu przedawnienia w dni wolne od pracy. Uchwała ta rozwiewa wątpliwości dotyczące stosowania art. 115 Kodeksu cywilnego w kontekście przedawnienia roszczeń.
Sąd Najwyższy stwierdził, że art. 115 kc nie ma zastosowania do upływu terminu przedawnienia. W konsekwencji powyższego, do przedawnienia roszczeń dochodzi wraz z upływem ostatniego dnia terminu mającego zastosowanie w danym stanie faktycznym, niezależnie od tego, czy ostatni dzień terminu przypada na dzień ustawowo wolny od pracy lub sobotę.
Zdaniem SN w składzie siedmiu sędziów, zasadny jest pogląd zgodnie, z którym nie ma zastosowania możliwość przesunięcia upływu terminu przedawnienia na pierwszy dzień, który nie jest dniem wolnym od pracy ani sobotą. W uzasadnieniu do uchwały Sąd Najwyższy wskazał, że: wykładnia art. 118 kc musi być dokonywana ściśle, co wynika z natury przedawnienia i jego roli w systemie prawa. Przepisy regulujące przedawnienie naruszają zasadę ochrony praw podmiotowych, a zatem jako przepisy szczególne, nie podlegają wykładni rozszerzającej.
Ponadto, SN wskazał, że wykładnia językowa art. 115 KC jasno wskazuje, że dotyczy on tylko terminów zastrzeżonych dla dokonania określonej czynności prawnej, tymczasem przedawnienie roszczenia jest konsekwencją bezczynności wierzyciela w zakresie realizacji jego prawa podmiotowego.
Powyższe argumenty Sąd Najwyższy uznał jako uzasadniające zasadę zgodnie, z którą nie ma podstaw do przedłużania terminu przedawnienia jeżeli jego koniec przypada w dniu uznanym ustawowo za wolny od pracy lub w sobotę.
3. Znaczenie uchwały SN dla obrotu prawnego
Uchwała Sądu Najwyższego z 22 maja 2024 r. miała na celu uproszczenie i usystematyzowanie stosowania przepisów o upływie terminu przedawnienia. W jej wyniku wierzyciele nie mogą przedłużać terminów na dochodzenie swoich roszczeń, w sytuacji gdy przez cały okres wykazywali się bezczynnością.
Jeżeli masz wątpliwości czy roszczenia, z którym wystąpił w stosunku do Ciebie wierzyciel nie uległo przedawnieniu skontaktuj się z Kancelarią. Nasi prawnicy pomogą Ci w analizie dokumentacji i skutecznej obronie Twoich interesów prawnych.
Dowiedz się więcej
Jeżeli chcesz się dowiedzieć więcej zapraszamy na naszą stronę: baza wiedzy.
Zewnętrzne źródła informacji
- Sąd Najwyższy – Uchwała z 22 maja 2024 r., sygn. III CZP 21/23 – Oficjalne stanowisko SN dotyczące braku zastosowania art. 115 Kodeksu cywilnego do przedawnienia roszczeń.
- Repozytorium Uniwersytetu Jagiellońskiego – Analiza art. 115 Kodeksu cywilnego – Publikacja naukowa dotycząca interpretacji terminów przedawnienia. Dostęp online.
Jeśli masz pytania, skontaktuj się z nami przez formularz kontaktowy lub zadzwoń. Razem znajdziemy rozwiązanie dla Twojej sprawy!
